Prokurent – kim jest i czym się zajmuje?

Zastanawiasz się, jakie dokładnie obowiązki ma prokurent? Interesuje Cię, ile można zarobić, pełniąc taką funkcję w spółce? A może po prostu wahasz się, czy warto przyjąć pełnomocnictwo
w formie prokury? Tego wszystkiego dowiesz się z dzisiejszego artykułu.

Kto to jest prokurent?

Prokurent to pełnomocnik handlowy spółki. Taką funkcję pełni osoba, która uzyskała od członków zarządu uprawnienia do podpisywania umów i wypełniania innych czynności prawnych sądowych i pozasądowych w imieniu zarządu spółki. W tym sensie prokurent w firmie jest osobą fizyczną, która ma zdolność do czynności prawnych w imieniu swoich mocodawców.

Określenie „prokurent” wiąże się z prokurą, czyli właśnie pełnomocnictwem do dokonywania czynności związanych prowadzeniem spółki. A skoro już przy prokurze jesteśmy, to warto podkreślić, że mamy jej
3 rodzaje. Jest to prokura:

• oddzielna (samoistna, samodzielna), w przypadku której prokurent samoistny działa samodzielnie,
• łączna, w przypadku której prokurenci muszą działać wspólnie w celu dokonania czynności prawnej,
• oddziałowa, w przypadku której zakres umocowania prokurenta zależy od zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa.

Poza tym możemy także wyróżnić prokurę łączną nieprawidłową. Polega ona na tym, że do dokonania czynności prawnej niezbędne jest działania prokurenta z osobą, która sama prokurentem nie jest. Najczęściej jest to członek zarządu bądź wspólnik.  

Co ważne, prokura nie może zostać przeniesiona na inną osobę. Jednocześnie prokurent może udzielić pełnomocnictwa rodzajowego do określonej kategorii czynności lub pełnomocnictwa szczególnego do poszczególnych czynności. Zresztą sama prokura jest rodzajem pełnomocnictwa szczególnego.

➡ Potrzebujesz dodatkowych środków na rozwój przedsiębiorstwa? Sprawdź Ranking Kredytów dla Firmy.

Czym różni się prokura od pełnomocnictwa?

Skoro prokura jest rodzajem pełnomocnictwa, warto podkreślić, czym różnią się od siebie obie te formy reprezentowania przedsiębiorstwa. Otóż w przypadku pełnomocnictwa, różni pełnomocnicy mogą mieć różny zakres uprawnień. Wszystko zależy od zarządu, który określa te uprawienia w kontekście danego pełnomocnika w zależności od potrzeb spółki. Natomiast w przypadku prokury każdy prokurent ma jednakowe uprawnienia, które nie mogą zostać ograniczone przez zarząd.  

Kto może zostać prokurentem?

Prokurentem może zostać pracownik spółki, o ile jest osobą pełnoletnią. Nie ma przy tym znaczenia jego wykształcenie, czy doświadczenie. Co więcej, prokurentem może zostać osoba, która w żaden inny sposób nie jest związana z daną spółką. Niemniej jednak musi być to osoba, której członkowie zarządu są w stanie zaufać na tyle, aby przyznać jej prokurę. Co ważne, osoba, która ma zostać prokurentem, nie musi być członkiem zarządu. Wprost przeciwnie, część prawników uważa, że tych funkcji nie powinno się łączyć (choć oczywiście nie jest to prawnie zakazane). Z drugiej strony prokurentem nie może zostać członek rady nadzorczej bądź komisji rewizyjnej spółki z o.o.

➡ Zależy Ci na profesjonalnym wsparciu przy podejmowaniu decyzji finansowych w firmie? Sprawdź, czy warto korzystać z usług doradcy finansowego. 

Za co odpowiada prokurent?

Skoro znamy już definicję prokurenta, warto przyjrzeć się bliżej, czym taka osoba w spółce się zajmuje, za co odpowiada, a do czego nie jest upoważniona. Przede wszystkim prokurent ma szersze uprawnienia niż pełnomocnik. Dzięki nim może podejmować wszelkie czynności związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Dotyczy to zarówno czynności sądowych, jak i pozasądowych. A na czym dokładnie polega odpowiedzialność prokurenta?

Do najważniejszych obowiązków prokurenta należy:

• reprezentowanie spółki przed kontrahentami,
• reprezentowanie spółki przed sądem i w urzędach,
• prowadzenie spółki,
• podpisywanie umów, zamówień i pism procesowych,
• wytaczanie i cofanie pozwów,
• uczestniczenie w rozprawach spółki,
• zawieranie ugód sądowych,
• zaciąganie kredytów,
• podpisywanie weksli i czeków.

Równie ważne, co zakres odpowiedzialności prokurenta, są czynności, do których nie jest on upoważniony. Są to:

• sprzedaż przedsiębiorstwa,
• oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania,
• zbycie nieruchomości,
• ustanowienie hipoteki na nieruchomości,
• obciążenie nieruchomości.

Aby podjąć powyższe czynności, prokurent musiałby posiadać osobne pełnomocnictwo szczególne. Dodajmy, że prokurent nie może również ustanawiać dalszych prokurentów oraz udzielać pełnomocnictwa ogólnego.

➡ Potrzebujesz dodatkowej gotówki na rozwój firmy i zastanawiasz się nad formą finansowania? Sprawdź czym kredyt dla firm różni się od faktoringu.

Kto może powołać lub odwołać prokurenta?

Jak już wspominaliśmy, prokurentem może zostać pełnoletnia osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Jej wykształcenie nie ma przy tym większego znaczenia. A o powołaniu prokurenta decyduje zarząd danej spółki. Jak to wygląda w praktyce?

Członkowie zarządu spółki powołują prokurenta na podstawie uchwały, która musi zostać przyjęta jednomyślnie. Z kolei, aby odwołać prokurenta, wystarczy samodzielna decyzja jednego z członków zarządu spółki.

Rola prokurenta a zarząd spółki

Choć uprawnienia i odpowiedzialność prokurenta są bardzo szerokie, to mają one jednak swoje granice. Przede wszystkim prokurent nie może odwołać zarządu ani żadnego jego członka. Poza tym członkowie zarządu mają większą odpowiedzialność za zobowiązania spółki w porównaniu do prokurenta.

Jak kształtuje się wynagrodzenie prokurenta?

Przyjrzyjmy się również wynagrodzeniu, jakie może otrzymywać prokurent. Przede wszystkim wynagrodzenie prokurenta może być wypłacane na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub uchwały zarządu. W każdym razie mediana zarobku prokurentów wynosi około 15 000 zł brutto, przy czym około 25% prokurentów zarabia ponad 23 000 zł brutto, a kolejne 25% mniej niż 9000 zł brutto.

Warto również wspomnieć, że w niektórych spółkach praca prokurenta nie wiąże się z wykonywaniem żadnych dodatkowych obowiązków. Ma to miejsce wówczas, gdy prokurent został powołany na wszelki wypadek. A to ma odzwierciedlenie w zarobkach, które prokurent otrzymuje z tego tytułu.

➡ Przekonaj się na czym polega finansowanie przedsiębiorstwa w formie linii kredytowej dla firm.

Z punktu widzenia spółki prokura ma wiele zalet. Przede wszystkim prokurent bierze na siebie sporą część obowiązków, które wiążą się z prowadzeniem spółki. Czy jednak warto zostawać prokurentem? Na to pytanie musisz odpowiedzieć sobie sam. W każdym razie wiążą się z tym takie korzyści jak dodatkowe wynagrodzenie, które w przypadku prokurenta waha się od kilku tysięcy do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Do tego dochodzi prestiż związany z wykonywaniem tej funkcji. Z drugiej strony musisz liczyć się z tym, że jest to pracochłonne zajęcie, które wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia, a także wiąże się z dużą odpowiedzialnością. To już od Ciebie zależy, czy zechcesz podjąć się tego zadania.

Anna Majewska

Przedsiębiorczyni zafascynowana światem finansów i bankowości. W wolnych chwilach uwielbia czytać powieści kryminalne oraz spędzać czas na świeżym powietrzu (najchętniej w górach!).