Na czym polega kredyt obrotowy?

Prowadząc działalność gospodarczą, nieustannie balansujesz między wpływami od kontrahentów a wydatkami firmy, aby utrzymać płynność finansową. Niestety, nawet jeśli bezproblemowo pozyskujesz klientów, ryzykujesz zatorami płatniczymi, wystawiając faktury z odroczonymi terminami płatności. Dzięki kredytowi obrotowemu dla firm możesz uzyskać środki na bieżące potrzeby przedsiębiorstwa, zwłaszcza kiedy czekasz na przelewy od kontrahentów. Jak działa kredyt obrotowy? Dowiedz się, jakie są jego rodzaje i ile kosztuje.

Czym jest kredyt obrotowy?

Kredyt obrotowy jest krótkoterminowym kredytem bankowym dla firm, które potrzebują zewnętrznego źródła finansowania bieżących działań. Przedsiębiorcy zaciągają „obrotówkę”, kiedy czekają na opłacenie faktur z długim terminem płatności przez kontrahentów. Tym sposobem unikają niekorzystnych zachwiań płynności finansowej, problemów z wypłacalnością wobec dostawców i pracowników czy wstrzymywania inwestycji.

Maksymalny okres kredytowania wynosi zwykle od 12 do 36 miesięcy, przy czym dopuszczalne jest przedłużenie umowy na wniosek przedsiębiorcy. Bank może, ale nie musi wymagać spłaty kredytu odnawialnego przed wydłużeniem okresu kredytowania.

➡ Szukasz najlepszego kredytu dla swojej firmy? Sprawdź nasz ranking kredytów firmowych.

Dla jakich przedsiębiorców są przeznaczone kredyty obrotowe?

Kredytami obrotowymi wspierają się przedsiębiorcy, którzy nie są nowicjuszami w prowadzeniu biznesu. Wynika to z faktu, że banki wymagają zwykle co najmniej rocznego, a nawet dwuletniego stażu na rynku. Z tej formy finansowania bieżącej działalności gospodarczej korzystają zarówno podmioty z sektora MŚP, jak i duże firmy, w tym korporacje. Im mniej doświadczona firma, tym większą ostrożność zachowuje bank, stosując chociażby dodatkowe zabezpieczenia.

Forma przedsiębiorstwa wpływa także na maksymalną kwotę kredytu. W przypadku kredytu obrotowego z gwarancją BGK, która zabezpiecza do 80% kwoty przez kilka lat, mikrofirma otrzyma do 1 000 000 zł, a małe i średnie przedsiębiorstwa – nawet do 3 000 000 zł (Alior Bank, 30.04.2022).

➡ Sprawdź naszą recenzje kredytu dla firm od Alior Bank.

Rodzaje kredytu obrotowego

Podstawowy podział „obrotówek” uwzględnia:

1. kredyt obrotowy w rachunku bieżącym lub pomocniczym,
2. kredyt obrotowy w rachunku kredytowym.

Obie formy finansowania mogą mieć charakter odnawialny lub nieodnawialny, przy czym kredyt obrotowy w rachunku bieżącym przypomina zwykle linię kredytową dla firm, z której można korzystać wielokrotnie. Z kolei kredyt obrotowy w rachunku kredytowym jest przeważnie spłacany w ratach i nieodnawialny. To oznacza, że pieniądze uzyskane od banku wykorzystuje się tylko raz.

Ponadto przedsiębiorcy mogą korzystać z:

1. kredytu obrotowego na prefinansowanie kontraktu,
2. kredytu rewolwingowego,
3. kredytu skupowego,
4. kredytu sezonowego.

Jak działa kredyt obrotowy w rachunku bieżącym?

Kredyt obrotowy w rachunku bieżącym jest wysoce elastyczny. Przedsiębiorca przeznacza środki dostępne na rachunku firmowym na dowolny cel biznesowy, którego nie musi uzgadniać z bankiem, np.:

• zakup surowców,
• wynagrodzenie dla pracowników,
• zobowiązania wobec ZUS-u i urzędu skarbowego.

Kredyt pokryje także inne zobowiązania finansowe, o ile nie są przeterminowane. W przypadku przedsiębiorców zmagającymi się ze zbyt wysokimi ratami kredytów i pożyczek zaleca się nie kredyt obrotowy, ale konsolidacyjny, czyli złączenie kilku zobowiązań z różnych banków w jeden kredyt w jednym banku.

Przyznaną kwotę można wykorzystać albo w całości, albo w częściach. Każda wpłata na konto automatycznie spłaca zadłużenie, co powoduje odnawianie się limitu w rachunku bieżącym. Odsetki są naliczane wyłącznie od aktualnie wykorzystanej kwoty.

Bank zwykle wymaga spłaty kredytu obrotowego odnawialnego włącznie z odsetkami przed wygaśnięciem umowy kredytowej, aczkolwiek możesz ją przedłużyć, nie regulując wcześniejszego zadłużenia. Zdarza się także, że przedsiębiorca musi spłacać kwotę minimalną co miesiąc.

Jak działa kredyt obrotowy w rachunku kredytowym?

Kredyt obrotowy w rachunku kredytowym ma formę nieodnawialną, co oznacza, że pieniądze wykorzystuje się tylko raz. Spłata comiesięcznych rat, zgodnie z harmonogramem w umowie, nie powoduje odnowienia się przyznanej kwoty. O ile środki finansowe mogą pokryć różne cele związane z działalnością gospodarczą, w tym duże cele inwestycyjne, o tyle muszą zostać udokumentowane i zaakceptowane przez bank. W przeciwnym razie przedsiębiorca grozi kara za niewypełnienie warunków umowy.

Kredyt obrotowy na prefinansowanie kontraktu

Kredyt obrotowy „pod kontrakt” jest przeznaczony dla przedsiębiorców angażujących się w długotrwałe i złożone współprace. Oczywiście są opłacalne, ale są obarczone ryzykiem tymczasowego braku środków na zakup towarów niezbędnych na poszczególnych etapach.

Obowiązuje waluta, w której kontrahent zrealizuje płatność, np. euro lub dolary amerykańskie. Finansowanie jest dostępne w wersji odnawialnej lub nieodnawialnej, przy czym w drugim przypadku bank określa terminy wypłat i uzależnia wysokość każdej transzy od dokumentów okazanych przez przedsiębiorcę, np. zamówień towaru, kopii faktur.

W tym przypadku zabezpieczeniem kredytu obrotowego jest kontrakt, stanowiący jednocześnie źródło spłaty. PKO Bank Polski wymaga przelewu wierzytelności albo z gwarancją bankową, albo z nieodwołalnej akredytywy dokumentowej. Ponieważ spłata jest powiązana ze spływem należności umownych, ten rodzaj kredytu obrotowego bywa nazywany „samofinansującym się”. Trzeba też podkreślić, że stwarza możliwość negocjacji warunków współpracy z dostawcami, którzy mogą chętniej udzielić skonta, czyli rabatu za wczesną płatność.

➡ Czy warto zainteresować się kredytem dla firm w PKO? Sprawdź naszą analizę!

Kredyt rewolwingowy

Kredyt rewolwingowy ma charakter odnawialny, co oznacza, że możesz z niego korzystać wielokrotnie, aż do końca umowy, która trwa przeważnie do 12 miesięcy z możliwością przedłużenia do 36 miesięcy. Dostępne środki pokrywają dowolny cel związany z działalnością gospodarczą. Nie ma znaczenia, z jakiej kwoty i kiedy skorzysta przedsiębiorca. Bank nie narzuca ani wysokości transz, ani terminów ich wypłat. Kiedy na konto z kredytem rewolwingowym wpływają pieniądze, automatycznie spłacają wykorzystany limit, więc „pula” wraca do wcześniejszej wysokości.

Uwaga! O ile kredyt obrotowy w rachunku bieżącym staje się dostępny dopiero po wyczerpaniu własnych środków, o tyle kredyt rewolwingowy nie musi być powiązany z kontem firmowym przedsiębiorcy, tylko może funkcjonować jako odrębna pula środków na innym rachunku. Takie rozwiązanie przewidują chociażby banki spółdzielcze.

Kredyt obrotowy skupowy

Kredyt obrotowy skupowy to produkt stworzony przede wszystkim dla agrobiznesów specjalizujących się w działalności rolno-spożywczej. Czym się wyróżnia na tle pozostałych wariantów? Kredyt obrotowy dla firm przydaje się do np. sfinansowania zakupu paszy dla zwierząt, ale kredyt skupowy o charakterze obrotowym nieodnawialnym pokrywa wyłącznie koszty związane ze skupem sezonowych płodów rolnych, półproduktów oraz innych towarów (Alior Bank, 30.04.2022). Finansowanie jest dostępne w różnych walutach, a okres spłaty podporządkowany kalendarzowi rolniczemu.

Przedsiębiorca musi przedstawić dokumenty potwierdzające płatności i ustanowić zabezpieczenia:

• zastaw na skupowanych płodach rolnych,
• cesję wierzytelności z kontraktu,
• hipotekę na nieruchomości, w której będzie przechowywany przedmiot transakcji.

➡ Poznaj pozostałe rodzaje kredytów dla rolników.

Kredyt obrotowy sezonowy

Z kredytu obrotowego sezonowego korzystają nie tylko wyżej wspomniane agrobiznesy, ale także przedsiębiorcy z innych branż, którzy biją rekordy sprzedażowe przez część roku, a potem zmagają się z sezonem ogórkowym. Taki problem dotyczy chociażby firm turystycznych czy właścicieli sieci hoteli bądź apartamentów. Dzięki kredytowi obrotowemu sezonowemu mogą pokrywać bieżące wydatki, np. wynagrodzenia pracowników czy koszty utrzymania nieruchomości, nie martwiąc się o utratę płynności finansowej. Bank powinien wyznaczyć spłatę całości kredytu po sezonie, aby przedsiębiorca dysponował środkami na uregulowanie zadłużenia.

Kredyty obrotowe a inwestycyjne – jaka jest różnica?

W ubieganiu się o kredyt inwestycyjny kluczowy jest biznesplan opisujący zamiary przedsiębiorcy, np.:

• zakup nieruchomości z rynku pierwotnego lub wtórnego, która zostanie wykorzystana do rozwoju działalności gospodarczej,
• wyposażenie biura w sprzęt komputerowy,
• zainstalowanie paneli fotowoltaicznych,
• stworzenie floty samochodowej z modeli osobowych i dostawczych,
• zakup maszyn i urządzeń, m.in. budowlanych czy rolniczych.

Ponadto kredyt inwestycyjny jest zobowiązaniem długoterminowym, udzielanym nawet na 20 lat i spłacanym w ratach równych lub malejących. Pokrywa do 90% inwestycji, co oznacza, że przedsiębiorca musi dysponować wkładem własnym. Co ciekawe, kredyt na inwestycję jest dostępny już od pierwszego dnia działalności gospodarczej w przypadku niektórych profesji, np. dla dentystów, komorników czy notariuszy.

Kredyt obrotowy dla firm czy faktoring – co wybrać?

Jeśli Twoje problemy z utrzymaniem płynności finansowej firmy są generowane w dużej mierze przez faktury z odroczonymi terminami płatności, nawet do 90 czy 120 dni, możesz skorzystać z faktoringu. Kredyt obrotowy dla firm i usługi faktoringowe mają wspólny cel, czyli zapewnienie przedsiębiorcy środków na bieżącą działalność. Istnieją jednak spore różnice między pieniędzmi dostępnymi w rachunku bieżącym a finansowaniem faktur, zwłaszcza jeśli chodzi o analizę kondycji finansowej przedsiębiorców i dysponowanie wypłaconymi środkami.

Ile kosztuje kredyt obrotowy?

Koszt kredytu obrotowego jest zależny od wielu czynników, w tym polityki banku i zdolności kredytowej firmy. Na co musi się przygotować przedsiębiorca?

• Oprocentowanie – składa się z marży i stawki WIBOR. Wpływa na wysokość odsetek. Stawka WIBOR zmienia się w zależności od wahań stopy referencyjnej, ustalanej przez RPP NBP (Radę Polityki Pieniężnej Narodowego Banku Polskiego). Zmienne oprocentowanie kredytu obrotowego może wzrosnąć lub zmaleć w trakcie umowy. Bank może Ci zaproponować stałe oprocentowanie w przypadku kredytu udzielonego na okres do 12 miesięcy.
• Marża – stanowi wynagrodzenie banku za udzielony kredyt. Masz szansę wynegocjować niższą marżę, zwłaszcza jeśli jesteś stałym klientem banku. Warto także zapytać o możliwość obniżenia niżej wymienionych prowizji.
• Prowizja przygotowawcza – trzeba podkreślić, że nie jest tożsama z prowizją za rozpatrzenie wniosku, z której wiele banków zrezygnowało. Jednorazowa prowizja przygotowawcza jest ustalana indywidualnie. Bank pobiera ją za udzielenie kredytu obrotowego.
• Prowizja za gotowość – naliczana za niewykorzystaną kwotę kredytu obrotowego za każdy dzień. Jest niewielka na tle innych opłat, wynosi np. tylko 0,0069% w Santanderze (30.04.2022).
• Prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu – ma zastosowanie w systemie ratalnym. Wynosi kilka procent od nadpłaconej kwoty.
• Prowizja za zmianę warunków umowy – do tej kategorii zalicza się zarówno podwyższenie kredytu odnawialnego, jak i wydłużenie okresu obowiązywania umowy. Bank określa procentową wartość prowizji i minimalną kwotę do pobrania, np. 200 zł.
• Prowizja za nieutrzymywanie wpływów – naliczana, kiedy na rachunku bieżącym, do którego jest przypisany kredyt obrotowy, nie wpływają żadne przelewy.
• Opłaty za dodatkowe czynności – zapłacisz za m.in. sporządzenie zaświadczenia o zdolności kredytowej, wyciąg z historią obrotów na koncie, restrukturyzację zadłużenia, niedostarczenie polisy potwierdzającej ubezpieczenie zabezpieczenia rzeczowego. Opłaty mogą wynosić od 100 zł w górę.

Zabezpieczenia w kredycie obrotowym

Bank może wymagać ustanowienia zabezpieczenia rzeczowego spłaty kredytu obrotowego, jeśli zawrzesz umowę na dłużej niż 12 miesięcy. Instytucje finansowe stosują różne formy zabezpieczeń, ale najpopularniejsze to:

• wpis hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości,
• klauzula potrącenia wierzytelności z konta firmowego,
• zastaw,
• weksel in blanco z deklaracją wekslową,
• poręczenie trzeciego podmiotu.

Zalety kredytu obrotowego dla firm

1. Awaryjna poduszka finansowa – przyznany limit może stanowić zabezpieczenie na wypadek nagłych, większych wydatków. Masz natychmiastowy dostęp do środków, którymi możesz rozdysponowywać jak własnymi. Unikasz składania wniosku na ostatnią chwilę i stresowania się czekaniem na decyzję banku.
2. Dostępność w różnych walutach – złotówkach, euro, funtach brytyjskich, dolarach, frankach szwajcarskich. Przedsiębiorca powinien pamiętać o potencjalnie niekorzystnych wahaniach kursowych.
3. Okres kredytowania i spłaty dopasowany do sezonowości – specyficzne rodzaje kredytów obrotowych, np. Agro w Alior Banku, są dopasowane do kalendarza rolniczego czy cyklu produkcyjnego firmy, dzięki czemu spłata zobowiązania nie nastręcza trudności. Ponadto kwota finansowania może być wysoka w porównaniu ze średnimi rocznymi przychodami przedsiębiorstwa.
4. Finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa – kredyt obrotowy dla firm pokrywa dowolny cel związany z biznesem. Opłacenie bieżących rachunków, uregulowanie zobowiązań podatkowych czy zakup towarów nie stanowi problemu, kiedy czekasz na przelewy za faktury z odroczonym terminem płatności. Oczywiście umowa kredytu obrotowego w rachunku kredytowym może przedstawiać określony cel finansowania i nakładać na przedsiębiorcę obowiązek przesłania dokumentów potwierdzających wydatki.
5. Brak zabezpieczeń przy stosunkowo niskiej kwocie – PKO Bank Polski oferuje udzielenie kredytu obrotowego bez zabezpieczeń rzeczowych, jeśli przedsiębiorca wnioskuje o maksymalnie 500 000 zł, prowadzi firmę od 18 miesięcy, a jego zaangażowanie kredytowe w banku nie wynosi więcej niż 1 000 000 zł (30.04.2022).
6. Możliwość złożenia wniosku w bankowości internetowej lub aplikacji mobilnej – jeśli chcesz ubiegać się o kredyt w rachunku bieżącym firmy w banku, z którego usług korzystasz, sprawdź, czy masz dostęp do indywidualnej oferty finansowania po zalogowaniu się na konto. Stali klienci banku mogą liczyć na preferencyjne warunki i uproszczony proces wnioskowania, aczkolwiek taka oferta wcale nie musi być najlepsza na rynku.
7. Przedłużenie umowy w trakcie okresu kredytowania – nawet jeśli podpiszesz umowę kredytu obrotowego na 1 rok, możesz złożyć wniosek o jej przedłużenie, nie spłacając całkowicie wykorzystanego limitu. Kredytobiorca korzysta z przyznanych środków nawet przez 5 lat.
8. Naliczanie odsetek wyłącznie od wykorzystanej kwoty – im szybciej spłacisz zużyty limit, tym mniejsze koszty poniesiesz.

Czy kredyt obrotowy dla firm ma wady?

1. Kredyty obrotowe są trudniejsze do uzyskania w porównaniu ze wspomnianym faktoringiem online – co prawda niskie kredyty na start są dostępne już od pierwszego dnia działalności gospodarczej, ale w przypadku kredytu obrotowego należy liczyć się z warunkiem co najmniej 12-miesięcznego aktywnego stażu na rynku. Niektóre „obrotówki” nie są dostępne dla mikrofirm prowadzących uproszczoną księgowość. Ponadto bank weryfikuje zdolność kredytową przedsiębiorcy i nierzadko wymaga obszernej dokumentacji finansowej. Złożenie wniosku może być możliwe wyłącznie w placówce. Na tym tle uzyskanie limitu faktoringowego jest o wiele prostsze i szybsze.
2. Naliczanie prowizji od niewykorzystanej kwoty limitu – bank może ustalić, że pobiera prowizję, kiedy kredytobiorca nie wykorzysta np. co najmniej 50% przyznanej kwoty.
3. Wysokie odsetki – jeśli porównasz kredyt obrotowy dla firm do innych form finansowania przedsiębiorców w bankach, prawdopodobnie się okaże, że oprocentowanie „obrotówki” jest najwyższe. Oczywiście części odsetkowe spłat można uwzględnić w kosztach uzyskania przychodu.

Najczęściej zadawane pytania o kredyt obrotowy dla firm

Anna Wojciechowska

Finansistka z wykształcenia i zamiłowania. Od kilku lat prowadzi swoją firmę i chętnie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem na łamach serwisu FirmowaKasa. W wolnym czasie zapalona biegaczka i podróżniczka.