Kto bierze udział w faktoringu?

W klasycznym faktoringu biorą udział 3 strony:

• faktor – firma faktoringowa nabywająca prawo do kwoty z faktury na podstawie cesji wierzytelności,
• faktorant – przedsiębiorca wystawiający faktury za wykonane usługi lub sprzedany towar,
• dłużnik – kontrahent będący odbiorcą faktury (czyli klient faktoranta).

O ile definicja, obowiązki i prawa dłużnika są określone w umowie faktoringowej, o tyle nie zawsze odgrywa on aktywną rolę w całym mechanizmie. Wyjątkiem jest faktoring jawny. W tym modelu faktor potwierdza fakturę zgłoszoną przez faktoranta u jej odbiorcy. Dzięki temu ma pewność, że kwota jest prawdziwa, zafakturowany towar został dostarczony, a usługi – wykonane. Wystarczy, że dłużnik kliknie link przesłany w e-mailu lub upoważniona osoba potwierdzi należność telefonicznie.

W faktoringu odwrotnym, polegającym na finansowaniu zakupów firmowych klienta firmy faktoringowej, występuje dostawca. To jemu faktor przelewa pieniądze, które oddajesz w późniejszym terminie – zgodnym z fakturą lub dodatkowo wydłużonym. Z kolei w faktoringu międzynarodowym (faktoring importowy i faktoring eksportowy) może uczestniczyć aż dwóch faktorów – krajowy (w Polsce) i zagraniczny.

Kto może zostać klientem firmy faktoringowej?

Z faktoringu korzystają zarówno firmy z sektora MŚP, czyli mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, jak i duże spółki oraz międzynarodowe korporacje.

Niektóre firmy faktoringowe specjalizują się w finansowaniu faktur wystawianych przez jednoosobowe działalności gospodarcze, które mają krótki staż na rynku, stosunkowo niewielkie obroty i niską zdolność kredytową, więc trudno im uzyskać kredyt dla firm w banku. Usługi faktoringowe sprawdzą się także w przypadku start-upów.

Wymagający faktoring bankowy kontra przystępniejszy faktoring pozabankowy

Faktoring świadczony przez spółki należące do grup bankowych jest obarczony mocniej zaostrzonymi kryteriami, co oznacza, że niektóre firmy mają mniejsze szanse na podpisanie umowy. Faktorzy bankowi:

• weryfikują zdolność kredytową faktoranta (nie tylko odbiorców faktur!),
• sprawdzają, czy klient zalega z zobowiązaniami finansowymi, w tym wobec urzędu skarbowego i ZUS-u,
• wyznaczają minimalne obroty przedsiębiorstwa,
• oczekują ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń wierzytelności.

Niezależni faktorzy (pozabankowi), zwracają największą uwagę na zdolność kredytową kontrahentów (dłużników faktoringowych) i portfel stałych odbiorców. Jeśli z analizy wyniknie, że Twój klient ma poważne problemy z utrzymaniem płynności finansowej i liczne zadłużenia, firma faktoringowa może odmówić sfinansowania faktury. Kiedy usłyszysz taką decyzję, zastanów się nad kontynuowaniem współpracy z potencjalnie niewypłacalną firmą.

Jakie faktury obejmuje faktoring?

• Faktoring dla firm jest przeznaczony dla transakcji B2B (business-to-business), czyli między firmami, a nie B2C (business-to-consumer), czyli między firmą a konsumentem. Nie możesz sfinansować faktury za kurs sprzedany klientowi indywidualnemu, ale fakturę z odroczonym terminem płatności za szkolenie dla pracowników innej firmy – jak najbardziej.
• Faktorzy wykupują nieprzeterminowane faktury, czyli takie, których termin płatności jeszcze nie minął. Ponadto określają minimalny odstęp między dniem zgłoszenia faktury do sfinansowania a terminem płatności. Regulamin usługi może stanowić, że ten okres powinien wynosić minimum 7 dni.
• Firmy faktoringowe dopuszczają częściowe finansowanie faktury. Dzięki temu przedsiębiorca unika sytuacji, w której wykorzystuje np. 90% przyznanego limitu, ale nie zużywa pozostałych 10%, ponieważ wartości faktur przekraczają tę kwotę (i w takiej sytuacji może wykorzystać pozostałe 10% limitu na sfinansowanie części faktury).
• Faktury  określonej przez firmę faktoringową wartości minimalnej np. 700 zł brutto. W przypadku międzynarodowych usług faktoringowych kwota jest przeliczana na odpowiednią walutę.
• Wierzytelność musi przysługiwać wyłącznie faktorantowi. Nie może stanowić zabezpieczenia spłaty innego zobowiązania, być objęta tytułem egzekucyjnym czy wynikać z należności publicznoprawnych, np. podatków.

Najpopularniejsze rodzaje faktoringu 

Usługi faktoringowe różnią się:

• Stroną odpowiedzialną za brak zapłaty od dłużnika – w tym kontekście wyróżniamy faktoring pełny (bez regresu) i niepełny (z regresem).
• Powiadamianiem odbiorcy faktury o wykupie wierzytelności – w zależności od relacji z kontrahentami możesz wybrać faktoring jawny lub cichy (tajny).
• Sposobem zawarcia umowy – faktoring online eliminuje obieg papierowych dokumentów. W niektórych przypadkach trzeba podpisać umowę w tradycyjny sposób – albo w placówce faktora, albo przy kurierze.
• Rozliczaniem się za finansowanie faktur – duża firma wybierze faktoring abonamentowy, a mikroprzedsiębiorca – prawdopodobnie usługę pozwalającą na doraźne finansowanie pojedynczych faktur.
• Zasięgiem terytorialnym – jeśli kupujesz towar z zagranicy, możesz wybrać faktoring importowy. Sprzedajesz produkty klientom z innych krajów? Sprawdź faktoring eksportowy.
• Terminem wypłaty i wysokością zaliczki – umowa z firmą faktoringową ustala, kiedy dostaniesz pieniądze za wykupioną wierzytelność i ile. W faktoringu zaliczkowym otrzymujesz, jak sama nazwa wskazuje, zaliczkę wynoszącą np. 80% wartości brutto faktury. Pozostała kwota, czyli depozyt, zostanie przelana, kiedy kontrahent ureguluje należność. Zdarza się, że firma faktoringowa wypłaca 100% wartości brutto faktury klientowi, a odsetki i prowizja są rozliczane na koniec każdego miesiąca.

→ Poznaj aż 15 rodzajów faktoringu. Dzięki naszym wskazówkom wybierzesz najkorzystniejszy wariant dla Twojego biznesu.

Faktoring pełny (bez regresu)

W faktoringu pełnym faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności kontrahenta. To oznacza, że nie musisz zwracać firmie faktoringowej wcześniej wypłaconej zaliczki, jeśli odbiorca faktury (tj. Twój klient) nie opłaci jej w terminie.

Ponadto faktor ma obowiązek windykowania nierzetelnego kontrahenta. Przedsiębiorca nie jest zaangażowany w ten proces, co sprawia, że faktoring bez regresu jest zdecydowanie najbardziej komfortowym rozwiązaniem. Niestety, wiąże się z nieco wyższymi kosztami, ponieważ faktor ponosi większe ryzyko.

Faktoring niepełny (z regresem)

W przypadku faktoringu niepełnego odpowiadasz za ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Kiedy dłużnik nie ureguluje należności, faktor poprosi Cię o zwrot wypłaconej zaliczki. Po Twojej stronie leży również odzyskanie należności, aczkolwiek firma faktoringowa może poprowadzić windykację na Twoje zlecenie. Zwykle jest to usługa odpłatna, której koszt jest zależny od wartości przeterminowanej faktury.

Faktoring cichy kontra jawny

Faktoring jawny opiera się na:

• poinformowaniu kontrahenta o cesji wierzytelności,
• zaakceptowaniu faktury przez jej odbiorcę – zanim zostanie sfinansowana przez faktora,
• przelaniu należności przez kontrahenta bezpośrednio na konto faktora, które jest podane na oznaczonej fakturze.

W przypadku faktoringu cichego Twój kontrahent nie wie, że korzystasz z usług firmy faktoringowej. Przelewa Ci pieniądze jak dotychczas, a Ty kierujesz je do faktora. W tym modelu pomija się etap zatwierdzania faktury przez odbiorcę, dzięki czemu zaliczka jest wypłacana nawet w ciągu kilku minut od uznania faktury przez faktora.

PZF (Polski Związek Faktorów) podaje, że faktoring jawny jest popularniejszy od faktoringu cichego. Znacząca przewaga wynika przede wszystkim z kosztów. Model jawny jest tańszy od niejawnego ze względu na zredukowane ryzyko faktora, który weryfikuje, czy należności zostały poprawnie naliczone. Wariant tajny jest wybierany przez przedsiębiorców chcących ukryć finansowanie faktur przed ich sceptycznymi odbiorcami i kluczowymi kontrahentami, aby nie okazywać swojej „słabości”. Ta sytuacja dotyczy chociażby mikro- i małych firm, które czują się zdominowane przez większe spółki, narzucające długie terminy płatności.

Niechętna postawa wobec faktoringu może wynikać z błędnego utożsamienia z windykacją bądź mylnego przekonania, że z tej usługi korzystają osoby, które nie radzą sobie z prowadzeniem biznesu. Niektóre firmy faktoringowe, np. SMEO, oferują pośredniczenie w rozmowach na temat faktoringu między klientem a kontrahentem, zwłaszcza kiedy umowa handlowa zawiera zakaz cesji wierzytelności.

Faktoring mieszany

Faktoring mieszany stanowi kompromis między faktoringiem jawnym a tajnym. W tym wariancie faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika, ale wyłącznie do kwoty określonej w umowie. Kiedy zadłużenie przekroczy tę granicę, ryzyko przechodzi z powrotem na przedsiębiorcę.

Faktoring online – abonament czy finansowanie pojedynczych faktur?

Faktoring online cechuje się ograniczeniem formalności do minimum, zawieraniem umowy przez internet i błyskawicznym rozliczaniem faktur, które wgrywa się na specjalne platformy stworzone przez faktorów. Jako przykład podać możemy Bibby Financial Services, która to firma udostępnia swoim klientom system BibbyNet. W przypadku faktoringu przez internet możesz korzystać albo z opcji abonamentowej, albo doraźnego finansowania pojedynczych faktur.

• Faktoring online w abonamencie cechuje się stałą opłatą za przyznany limit faktoringowy. Nie ma znaczenia, ile faktur sfinansujesz w danym miesiącu. Zapłacisz tę samą kwotę.
• Elastyczny faktoring online pozwala na zgłaszanie pojedynczych faktur w dowolnym momencie. Kiedy nie korzystasz z usługi, nic nie płacisz.