Czy można dostać pożyczkę pod weksel? Co to oznacza i jakie niesie ryzyko?

Weksel kojarzy się wielu osobom z dawnymi czasami lub dużym biznesem, ale w rzeczywistości wciąż jest aktywnie wykorzystywany jako forma zabezpieczenia pożyczek – szczególnie przez instytucje pozabankowe i prywatnych pożyczkodawców. Choć dla pożyczkodawcy to wygodne narzędzie, dla pożyczkobiorcy może być pułapką. Sprawdźmy, czym jest pożyczka pod weksel, jak działa i kiedy warto być ostrożnym.

Czym jest pożyczka pod weksel?

Pożyczka pod weksel to finansowanie, w którym zobowiązanie pożyczkobiorcy zostaje potwierdzone podpisem na dokumencie wekslowym. W praktyce oznacza to, że jeśli pożyczka nie zostanie spłacona, pożyczkodawca może szybko rozpocząć egzekucję należności – bez konieczności przechodzenia przez długotrwały proces sądowy.

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje weksli:

• Weksel zupełny – zawiera wszystkie niezbędne dane, w tym kwotę, termin i nazwisko dłużnika.
• Weksel in blanco – podpisywany bez uzupełnionych danych, uzupełniany później na podstawie tzw. deklaracji wekslowej.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o typach dokumentów wekslowych, zobacz również nasz artykuł o rodzajach weksli.

Kwestie dotyczące wystawiania i użycia weksli regulowane są przez ustawę z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.).

Dlaczego pożyczkodawcy żądają weksla?

Dla pożyczkodawcy weksel to prosty i skuteczny sposób zabezpieczenia transakcji. Przede wszystkim:

• umożliwia szybkie uzyskanie nakazu zapłaty w postępowaniu sądowym,
• nie wymaga udowadniania istnienia zadłużenia – wystarczy podpisany dokument,
• pozwala ominąć długie formalności.

To idealne narzędzie dla firm pożyczkowych, które nie chcą angażować się w kosztowne procesy. Niestety, dla pożyczkobiorcy może to oznaczać kłopoty.

Czy pożyczka pod weksel jest bezpieczna?

Nie zawsze. W szczególności niebezpieczny jest weksel in blanco. To dokument, który zostaje podpisany „na pusto”, a jego uzupełnienie odbywa się później. Jeśli nie została podpisana żadna deklaracja wekslowa (czyli dokument ustalający zasady wypełnienia), pożyczkobiorca nie ma kontroli nad tym, co zostanie wpisane.

Ryzyka są realne:

• wpisanie wyższej kwoty niż uzgodniona,
• dochodzenie roszczeń pomimo spłaty pożyczki,
• egzekucja komornicza na podstawie samego weksla,
• brak możliwości skutecznej obrony w sądzie.

Więcej na temat ryzyka związanego z tym dokumentem znajdziesz we wpisie na temat zabezpieczenia w postaci weksla in blanco.

Na co uważać przy podpisywaniu weksla?

Jeśli pożyczkodawca wymaga podpisania weksla, należy:

1. Domagać się deklaracji wekslowej – jasno określającej kiedy, na jaką kwotę i w jakich okolicznościach dokument może zostać uzupełniony.
2. Nie podpisywać weksla bez umowy pożyczki – brak umowy to brak dowodu uzgodnień.
3. Zachować kopie wszystkich dokumentów – w tym deklaracji i korespondencji.
4. Zwrócić się do prawnika – jeśli cokolwiek budzi wątpliwości.

Czy można wycofać się z podpisanego weksla?

Z technicznego punktu widzenia, po podpisaniu weksel staje się papierem wartościowym. Jeśli nie został spłacony i nie ma jasnych zasad jego użycia, jego unieważnienie będzie trudne.

Możliwe działania:

• udowodnienie nadużycia zaufania przy jego wystawieniu,
• powołanie się na brak zgody na konkretną treść wpisaną na wekslu,
• złożenie zarzutów w postępowaniu sądowym, jeśli wystawiono nakaz zapłaty.

Jednak każda z tych dróg jest trudna i często wymaga pomocy prawnika.

Alternatywy dla pożyczki pod weksel

Zanim zdecydujesz się na pożyczkę pod weksel, warto rozważyć inne formy zabezpieczenia:

• poręczenie osoby trzeciej (np. wspólnika lub członka rodziny),
• zastaw na rzeczach ruchomych,
• hipoteka na nieruchomości,
• oświadczenie o poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego.

Są to formy bardziej przewidywalne i kontrolowalne niż weksel, zwłaszcza in blanco.

A może spotkałeś się z wekslem w… krzyżówce?

Weksel to nie tylko narzędzie prawne – od czasu do czasu pojawia się również w łamigłówkach. Jeśli kiedykolwiek trafiła Ci się zagadka w stylu „rodzaj weksla – krzyżówka” lub „rodzaj weksla – hasło krzyżówkowe”, prawdopodobnie odpowiedzią było „trasowany” lub „własny”. To dowód na to, że temat ten przenika do codziennego języka i kultury.

Podsumowanie

Pożyczka pod weksel to rozwiązanie szybkie i proste, ale potencjalnie bardzo ryzykowne. Szczególnie weksel in blanco może stać się narzędziem nacisku lub nadużycia. Zanim podpiszesz, przeczytaj wszystko, poproś o wyjaśnienia i nigdy nie podpisuj dokumentów w ciemno. Bezpieczeństwo finansowe zaczyna się od świadomych decyzji.

Maja Białas

Absolwentka Public Relations, copywriterka z pasją do tworzenia treści, które są nie tylko ciekawe, ale i użyteczne dla czytelnika. Na co dzień zajmuje się content marketingiem i SEO, dbając o to, by słowa miały realny wpływ. W wolnym czasie planuje kolejne podróże i odkrywa nowe miejsca.