Osoba fizyczna a osoba prawna. Czym różnią się te dwie kategorie?
W prawie istnieją dwa podstawowe rodzaje podmiotów: osoba fizyczna i osoba prawna. Te dwie kategorie używane są bardzo często, szczególnie w działalności gospodarczej. Mimo to nie każdy wie, co tak naprawdę oznaczają. Dowiedz się czym jest osoba prawa i osoba fizyczna i czym różnią się te podmioty.
Definicje: osoba prawna a osoba fizyczna
Osoba prawna i osoba fizyczna – co oznaczają te dwa pojęcia? Na pierwszy rzut oka mogą wydawać się podobne. Oznaczają jednak zupełnie coś innego i nie można ich ze sobą mylić. Na czym polega ta różnica?
Kim jest osoba fizyczna?
Prawo cywilne nie podaje dokładnej definicji osoby fizycznej. Wiemy natomiast, że każda człowiek po urodzeniu zyskuje zdolność prawną. Przyjmuje się, że osobą fizyczną jest każdy człowiek. To jednostka, która ma swoją tożsamość i zdolność do podejmowania działań. Może zawierać umowy, nabywać majątek i odpowiadać prawnie za swoje czyny.
Osoby fizyczne stanowią fundament każdego systemu prawnego i społecznego. Mamy z nimi oczywiście do czynienia w życiu codziennym (to wszyscy ludzie, którzy nas otaczają), ale także w działalności gospodarczej.
Kim jest osoba prawna?
Kolejną kategorią podmiotów jest osoba prawna. Ta kategoria jest zdefiniowana przez kodeks cywilny jako Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, które na mocy szczególnych przepisów otrzymują osobowość prawną. Podmiot tego rodzaju powstaje na podstawie takich dokumentów jak: akty założycielskie, statuty oraz umowy założenia.
Przykłady osób prawnych to spółki akcyjne, korporacje, fundacje, stowarzyszenia, kościoły, spółdzielnie, uczelnie wyższe czy związki zawodowe. Takie jednostki mają zdolność do zawierania umów, posiadania mienia, składania pozwów i bycia podmiotem prawnym.
Masz firmę i potrzebujesz dodatkowej gotówki? Sprawdź ranking kredytów dla firm
Różnice między osobą fizyczną a osobą prawną
Osobę prawną od osoby fizycznej odróżnia przede wszystkim sama definicja, sposób zdobywania zdolności prawnej oraz uprawnieniami. Osoba fizyczna otrzymuje swój status zaraz po urodzeniu. Staje się nią automatycznie. Natomiast osoba prawna musi zostać powołana dzięki odpowiednim dokumentom.Co jeszcze odróżnia od siebie te kategorie podmiotów?
Zdolność prawna osób fizycznych
Przyjrzyjmy się odpowiedzialności i zdolnościom prawnym jakie posiadają. Zdolność do dokonywania czynności prawnych przez osoby fizyczne oznacza, że mają one możliwość zaciągania zobowiązań i swobodnego zarządzania swoimi prawami w swoim imieniu. Osoba fizyczna może posiadać trzy rodzaje zdolności:
- Pełna zdolność do czynności prawnych: Ta zdolność jest przyznawana osobom w dniu osiągnięcia pełnoletności, czyli po ukończeniu 18. roku życia. Oznacza to, że osoba fizyczna może samodzielnie, w swoim własnym imieniu, dokonywać praktycznie każdej czynności prawnej.
- Ograniczona zdolność do czynności prawnych: Osoby, które ukończyły 13. rok życia oraz częściowo ubezwłasnowolnione, posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Osoby te mogą samodzielnie wykonywać jedynie niewielkie, codzienne czynności. W przypadku pozostałych czynności prawnych, takich jak zawieranie umów, działają za nie ich ustawowi przedstawiciele, jak rodzice, opiekunowie prawni lub kuratorzy, szczególnie w przypadku osób częściowo ubezwłasnowolnionych.
- Brak zdolności do czynności prawnych: Osoby poniżej 13. roku życia oraz osoby całkowicie ubezwłasnowolnione nie posiadają zdolności do dokonywania czynności prawnych. Oznacza to, że nie mogą samodzielnie podejmować żadnych działań prawnych bez udziału swojego opiekuna lub przedstawiciela ustawowego.
Jak poprawić płynność finansową firmy? Spróbuj faktoringu
Zdolność prawna osób prawnych
W przypadku osób prawnych, zdolność do dokonywania czynności prawnych różni się od osób fizycznych. Osoby prawne uzyskują tę zdolność w momencie swojego wpisu do odpowiedniego rejestru, na przykład Krajowego Rejestru Sądowego. Do tego momentu pozostają one jednostkami bez osobowości prawnej. Istotną różnicą między osobami fizycznymi a prawnymi jest to, że osoby prawne, raz wpisane do rejestru, zachowują pełną zdolność do dokonywania czynności prawnych, bez podziału na pełną i ograniczoną zdolność. W ramach tego statusu, osoby prawne mogą swobodnie podejmować czynności prawne, o ile pozostają wpisane w odpowiednim rejestrze.
Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej
W prawie cywilnym istnieje jeszcze trzecia kategoria podmiotów – jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej. To organizacje, którym została przyznana zdolność prawna, ale nie posiadają osobowości prawnej. Mogą to być takie organizacje jak: spółki osobowe, wspólnoty mieszkaniowe czy spółki kapitałowe organizacji.
Osoba fizyczna a osoba prawna: Podsumowanie
Osoba fizyczna i osoba prawna to dwa zupełnie inne podmioty, chociaż ich nazwy brzmią podobnie. Zrozumienie podstawowych różnic między nimi jest kluczowe zarówno dla jednostek, jak i przedsiębiorstw.
| Kryterium | Osoba Fizyczna | Osoba Prawna |
|---|---|---|
| Definicja | Jednostka ludzka | Jednostka organizacyjna lub Skarb Państwa |
| Powołanie do życia | Zdolność do czynności prawnych jest przyznawana od urodzenia | Zdolność prawna uzyskiwana poprzez wpis do odpowiedniego rejestru, takiego jak Krajowy Rejestr Sądowy |
| Odpowiedzialność prawna | Osoba fizyczna odpowiada osobiście za swoje czyny i zobowiązania | Osoba prawna odpowiada za swoje zobowiązania, a nie jej zarządzający |
| Zdolność do zawierania umów | Osoba fizyczna ma zdolność do zawierania umów w swoim imieniu | Osoba prawna zawiera umowy w imieniu organizacji, a nie jej pracowników |
| Zdolność do dokonywania czynności prawnych | Zdolność dzielona na pełną, ograniczoną i brak zdolności w zależności od wieku i umiejętności | Pełna zdolność do czynności prawnych, bez podziału na rodzaje, utrzymywana po wpisie do rejestru |
W tabeli podsumowano najważniejsze różnice pomiędzy osobą fizyczną i osobą prawną. Wiesz już czym różnią się te dwa podmioty i możesz wykorzystać swoją wiedzę w życiu codziennym i w biznesie. Ważne, żeby ich ze sobą nie mylić i znać ich podstawowe wyróżniki.
Studentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej, pasjonująca się odkrywaniem nowych tematów ze świata biznesu. Na portalu Firmowa Kasa informuje między innymi o faktoringu, finansach osobistych i strategiach rozwoju.